Sınav Kaygısı ve Başa Çıkma Yolları

Sınav Kaygısı Nedir?

Sınav kaygısı; öncesinde öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı olarak tanımlanır. Bireyin sınava yüklediği anlamlar, sınavla ilgili zihinde oluşturulan imaj, sınav sonrası duruma ilişkin atıflar ve sınav sonrası elde edilecek kazanımlara verilen önem sınav kaygısı oluşumu üzerinde etkilidir.

Sınav Kaygısı Yaşandığı Nasıl Anlaşılır?

Öğrencinin başarısında belirgin bir düşüş gözlenir. Ders çalışmayı erteleme, sınav ve hazırlığı hakkında konuşmayı reddetme ve soru sorulmasından rahatsız olma gibi davranışlar sergilenir. Dikkat dağınıklığı, odaklanamama, Fiziksel yakınmalarda dikkat çeken bir artış (karın ağrısı, mide bulantısı, terleme, uyku düzensizliği, iştahsızlık ya da tersine aşırı yeme, genel mutsuz bir ruh hali vb.), çok çalışılmasına karşın performans düşüklüğü kaygının varlığını gösterir.

Sınav Kaygısı Neden Oluşur?

Gerçekçi olmayan düşünce biçimlerine sahip olmak kaygının oluşmasında oldukça önemlidir. Mükemmeliyetçi veya rekabetçi kişilik yapısına sahip olanlarda daha sık görülür. Sosyal çevrenin beklentileri ve baskısı da önemli bir etkendir.

Öğrenilenleri aktaramama, okuduğunu anlamama, dikkatte azalma, sınavın içeriğine değil kendisine odaklanma, zihinsel becerilerde zayıflama, enerji azlığı, fiziksel rahatsızlıklar sınav kaygısının başlıca etkileridir.

Sınav Kaygısıyla Başa Çıkma Yolları Nelerdir?

Öncelikle sınava yoğunlaşmayı ve sorulara odaklanmayı sağlayan, düşünceleri organize etmede, dikkati toplamada yardımcı olan, olumsuz düşünmeyi ve telaşa kapılmayı engelleyen, kontrol duygusunu geliştirerek başarıya yardım eden, gerçek performansı sergilemede önemli rol oynayan çalışmalarla anksiyete yönetimi sağlanmalıdır.

• Düşünce ve inançları sorgulamak (gerçekçi olmayan düşünme alışkanlıklarını farklı bir gözle yeniden değerlendirmek)

• Nefes alma egzersizleri

• Gevşeme egzersizleri

• Kaygıyı bastırmaya değil, onu kabul etmeye ve tanımaya çalışmak

• Düşünceleri durdurma tekniği

• Dikkatini başka noktalara odaklama tekniği kullanılabilecek başa çıkma yollarıdır.

Ailelere Neler Önerilmelidir?

Aile için sınavın ne anlam ifade ettiği, sınava yönelik tutum ve yaklaşımları önemlidir. Sıklıkla aileler kendi kaygılarını çocuklarına yansıtmaktadırlar. Çocuktan yüksek beklentilerinin olması, ayrıntılarla aşırı uğraş sergilemeleri ve sınavı bir araç değil amaç olarak görmeleri oldukça önemlidir.

• Aileler sınırlarının farkında olmalıdırlar.

• Güven ve sorumluluk vermeli, önemsemeli, olumlu geri bildirimde bulunmalıdır.

• Sınava ilişkin konuşmalarda özenli davranmalı, gerçekçi olmalı, akranlarıyla karşılaştırmaktan kaçınmalıdır.

• Duygu ve düşünce paylaşımı, empati önemlidir. Sınavı yüceltmeme, ölüm kalım sorunu yapmama, yüreklendirici davranma önerilmektedir.

• Aile bireyleri uygun rol model olmalı, uygun aile ortamı sağlamalı ve uygun problem çözme davranışları geliştirilmelidir.

"Başarı, her gün tekrarlanan küçük çabaların toplamıdır."

– Robert Collier