Psikolog Kimdir? Popülerleşen Bu Meslek Gerçekte Ne Anlatıyor?
- Psikolog Simge Uysal
- 28 Eyl 2024
- 5 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 30 Haz
Son yıllarda giderek daha fazla dikkat çeken, medyada, sosyal platformlarda sıkça karşılaştığımız bir meslek: Psikologluk. Kimi zaman ilgiyle takip edilen ve fikirleri yankı uyandıran bir uzman, kimi zaman da yanlış anlaşılmış bir figür olarak karşımıza çıkıyor. Psikologluk bilinenin aksine yalnızca “konuşarak iyileştirme” işi değildir. Bu meslek, insan davranışını bilimsel yöntemlerle anlamaya çalışan, bireyin iç dünyasına saygıyla yaklaşan ve onu yargılamadan dinleyen bir uzmanlık alanıdır. Popülerleşmesi sevindirici olsa da, bu görünürlüğün arkasında yatan gerçek sorumluluğu, eğitimi ve etik duruşu hatırlamak gerekir. Bu yazıda, bir psikolog olarak hem merak edilenleri yanıtlamak hem de toplumda bilenen yanlış kanıların aksine psikologluk mesleğine dair doğru bir farkındalık yaratmak istedim. Peki, gerçekte psikolog kimdir? Ne yapar? Hangi eğitimlerden geçer ve en önemlisi, bir psikologun amacı nedir?
Psikolog, en temel tanımıyla bireylerin düşünce, duygu, davranış ve tutumlarını bilimsel yöntemler çerçevesinde inceleyen uzmandır. Kimi zaman bir çocuğun gelişim sürecini ve davranış örüntülerini çalışırken, kimi zaman bir yetişkinin yaşam zorluklarına çözüm ararken ya da bir çiftin ilişki dinamiklerini anlamaya çalışırken karşımıza çıkabilir.
Bu süreçte kullandıkları en temel araçlardan biri ise: dinlemek… Ama yalnızca duymak değil, gerçekten “duymak”, anlamak ve konuşulanı anlamlandırmak… Her danışanın hikâyesini kendi içsel sistemleriyle birlikte çözümlemeye çalışmak bir psikoloğun işinin merkezindedir.
Terapi Nedir, Psikolog Terapi Yapar mı?
Evet, psikologlar ruhsal destek sağlayabilir, çeşitli terapi yöntemlerini kullanabilir. Ancak bu, tamamen aldıkları eğitimlere, uzmanlık alanlarına ve etik sınırlara bağlıdır. Örneğin bir psikolog, tamamladığı yüksek lisans programının yanı sıra bilişsel davranışçı terapi (BDT), şema terapi, oyun terapisi gibi yöntemlerle danışanına en etkili desteği sunabilir. Psikolog, yalnızca semptomları ve tanıları değil, o semptomların altında yatan düşünce yapısını, geçmiş deneyimlerini ve kişinin yaşadığı içsel çatışmaları da anlamaya çalışır. Bu sayede her bireyi kendine has yolculuğuyla kabul ederek,
Psikolog Nasıl Olunur?
Psikolog unvanı, yalnızca üniversitelerin Psikoloji lisans programlarından mezun olan kişilere verilir. Bu eğitim süresince öğrenciler; psikopatoloji, gelişim psikolojisi, nöropsikoloji, sosyal psikoloji, kişilik kuramları, araştırma yöntemleri ve terapi ekolleri gibi pek çok alanda teorik ve uygulamalı dersler verilir. Lisans sonrası ise yüksek lisans ve doktora gibi akademik yollarla, klinik, gelişim, endüstri-örgüt, adli psikoloji gibi farklı alt dallarda uzmanlaşma mümkündür. Aynı zamanda çeşitli mesleki eğitimler, seminerler ve süpervizyon süreçleriyle de uzmanlıklarını desteklerler.
Psikolog Ararken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Psikolojik destek alma süreci, kişinin içsel dünyasına yapılan değerli ve hassas bir yolculuktur. Bu süreçten maksimum faydayı sağlayabilmek ise, yalnızca kendi hazırbulunuşluk durumunuza değil, aynı zamanda başvuracağınız uzmanın yetkinliğine ve yaklaşımına da bağlıdır. Peki, bir psikolog ararken nelere dikkat etmelisiniz? İşte güvenli, verimli ve etik bir terapi süreci için göz önünde bulundurmanız gereken bazı önemli noktalar:
🎓 Eğitim ve Mesleki Yetkinlik: Başvuracağınız uzmanın, Psikoloji ya da Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (PDR) lisans mezunu olması oldukça önemlidir. Çünkü psikoterapi, yalnızca duygusal destek değil; bilimsel temellere dayalı, belirli eğitim süreçlerinden geçmiş profesyoneller tarafından uygulanması gereken bir alandır.
⚠️ “Yaşam koçu”, “enerji uzmanı”, “terapi danışmanı” gibi unvanlar taşıyan kişilerin psikoloji eğitimi bulunmayabilir. Bu tür hizmetleri alırken dikkatli olmanız, ruh sağlığınızı korumanız açısından son derece kıymetlidir.
📚 Uzmanlık ve Alınan Eğitimler: Psikologlar; lisans eğitiminin ardından, çalışmak istedikleri alan doğrultusunda çeşitli uzmanlık eğitimleri alırlar. Sizin yaşadığınız problemle ilgili olarak bu alanda bilgi ve deneyim sahibi bir uzmanla çalışmanız, terapinin etkisini doğrudan artıracaktır.
Örneğin:
Travmalarla çalışmak için EMDR eğitimi,
Düşünce ve davranış kalıplarına odaklanmak için Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) eğitimi,
Çocuklarla çalışmak için Oyun Terapisi,
İlişkisel sorunlar için Çift Terapisi veya Aile Danışmanlığı eğitimleri gibi.
⚠️ Başvuracağınız uzmanın hangi alanlarda hangi eğitimleri aldığını açıkça görebilmeniz faydalı olur.
🤝 İletişim Tarzı ve Güven İlişkisi: Terapide başarıyı etkileyen en temel unsurlardan biri de: terapötik ilişkidir. Bu, psikoloğunuzla aranızdaki güven, saygı ve açık iletişim zeminidir.
İlk seanslarınızda şu soruları kendinize sorabilirsiniz:
Bu uzmanla kendimi anlaşılmış hissediyor muyum?
Güvenli, yargılamayan bir ortamda mıyım?
Konuşurken rahat mıyım?
Gizliliğe dair net ve profesyonel bir yaklaşım sunuluyor mu?
⚠️ Unutmayın, psikologunuzun etik ilkelere bağlılığı, sizin için bir güven çemberi yaratır. Bu da değişim ve iyileşmenin temelidir.
Bir psikolog seçmek; sadece bir randevu oluşturmak değil, aynı zamanda içsel yolculuğunuza eşlik edecek doğru kişiyi bulmak demektir. Bu yüzden araştırmak, sormak ve gerektiğinde farklı uzmanlarla görüşmek tamamen hakkınızdır.
Ruh sağlığınız değerlidir. Ona göstereceğiniz özen, sizin kendinize duyduğunuz değerin de bir yansımasıdır.
Psikologlarla İlgili Yaygın Yanlış Bilgiler
Psikoloji mesleği, toplumda giderek daha görünür hale gelse de, hâlâ pek çok yanlış bilgi, önyargı ve klişeyle çevrilidir. Bu durum, hem psikolojik desteğe ihtiyaç duyan bireylerin çekinmesine hem de alan dışı kişilerin yanlış yönlendirmeler yapmasına neden olabiliyor.
İşte psikologlarla ilgili sıkça karşılaştığımız bazı yanlış inanışlar ve gerçekler:
❌ “Psikologlar ilk seansta sorunu çözer.”
✅ Gerçek: Psikolojik destek, bir süreçtir. Psikologlar danışanlarını önce dinler, tanır, değerlendirir ve ihtiyaçlara göre terapi sürecini şekillendirir. İlk seansta tüm sorunların çözülmesini beklemek, gerçekçi bir beklenti değildir. Değişim, zamanla ve işbirliğiyle oluşur.
❌ “Psikolog size ne yapmanız gerektiğini söyler.”
✅ Gerçek: Psikologlar danışanlarına öğüt vermez, talimat vermez ya da yönlendirme yapmazlar. Onların görevi, kişinin kendi içgörüsünü geliştirmesine ve kendi çözümlerini bulmasına rehberlik etmektir. Bu da saygılı, eşitlikçi bir ilişki kurmakla mümkündür.
❌ “Psikologlar ilaç yazar.”
✅ Gerçek: Psikologlar tıp eğitimi almadıkları için ilaç yazma yetkileri yoktur. Bu yetki yalnızca psikiyatristlere aittir. Ancak psikologlar, gerektiğinde danışanlarını psikiyatri hekimlerine yönlendirebilir ve multidisipliner bir yaklaşımla çalışabilirler.
❌ “Psikologlar sadece 'deli' insanlara bakar.”
✅ Gerçek: Bu ifade hem yanıltıcı hem de oldukça damgalayıcıdır. Psikoloğa gitmek, bir problem yaşadığınızda yardım istemek kadar doğaldır. Ruh sağlığı desteği, yalnızca psikiyatrik bozukluklar için değil, yaşam stresi, ilişkisel problemler, kaygı, yas, kişisel gelişim gibi pek çok konu için alınabilir.
❌ “Psikologlar bir bakışta her şeyi anlar.”
✅ Gerçek: Psikologlar zihin okuyamaz ve bir bakışta kişilik analizi yapamazlar. İnsan davranışlarını anlamak için zaman, empati, dikkatli gözlem ve bilimsel yöntemler gerekir. Psikoloji, bir “sezgi sanatı” değil, bilgi ve deneyimle desteklenen bir bilim alanıdır.
❌ “Psikoloğa gitmek zayıflıktır.”
✅ Gerçek: Aksine, kendine destek aramak ve duygusal yüklerle tek başına baş etmeye çalışmamak bir güç ve farkındalık göstergesidir. Kendiniz için profesyonel yardım almanız, sağlıklı bir yaşamın adımlarındandır.
Unutmayın: Ruhsal destek almak; tıpkı fiziksel sağlığımıza özen göstermek gibi doğal, insani ve değerlidir. Ancak bu desteği yetkin, etik ve alanında uzman bir psikologdan almak, sürecin sağlıklı ilerlemesi açısından temel bir şarttır.
Sürekli Gelişim: Psikoloğun En Temel İlkesi
Bu meslek, durağan değil; tam aksine sürekli öğrenmeyi, gözlemlemeyi ve kendini geliştirmeyi gerektirir. Çünkü her birey eşsizdir ve her ruhun dünyası kendine hastır. Bir psikolog, mesleğini icra ederken etik değerler, bilimsel yaklaşım ve insani duyarlılık ışığında hareket eder. Psikolog olmak, sadece bir meslek değildir. Bir insanın acısını duyabilmek, iç dünyasında yol alabilmek ve o dünyaya eşlik edebilme sorumluluğudur.
Günümüzde daha fazla konuşuluyor, daha çok ilgi çekiyor olabilir… Ama özü her zaman aynı: Anlamak, eşlik etmek ve iyileşmeye alan açmak.
Eğer siz de bu mesleğe ilgi duyuyorsanız ya da bir psikolog desteği alma sürecindeyseniz; doğru bilgiyle, bilinçli tercihler yapmanız oldukça kıymetlidir.
Psk. Simge Uysal
📩 Aklınızda bu konuyla ilgili bir soru varsa ya da kendi yolculuğunuzu paylaşmak isterseniz, yorumlarda belirtebilir ya da iletişim kısmında benimle paylaşabilirsiniz.
💬 “Psikolog kimdir?” sorusu sizce nasıl bir anlam taşıyor?
#psikolog #psikologkimdir #psikologneyapar #psikolognasılolunur #psikolojiöğrencileri #psikologterapiyapabilirmi #psikologseçerkenneleredikkatedilmeli #yaygınyanlışbilgiler
Yorumlar